Tập tục người chăm

Tục cúng lúa của người Chăm

Đồng bào Chăm, tỉnh Phú Yên, quan niệm lúa có hồn nên sau mùa gieo cấy, thu hoạch hay mở kho thóc thường tổ chức lễ cúng. Nghi thức này bày tỏ lòng biết ơn với núi rừng, ruộng rẫy đã tạo ra của cải vật chất, đem đến cho con người cuộc sống ấm no.  

Đời sống của người Chăm chủ yếu dựa vào chăn nuôi và trồng trọt. Hình ảnh cây lúa đã in sâu vào tâm thức và tín ngưỡng của đồng bào nơi đây.

Khi lúa bắt đầu uốn cần câu, lác đác chín, khoảng tháng 9 - 10, các cụ cao tuổi hoặc chủ gia đình chọn gặt những bông lúa trĩu hạt để thiếu nữ trong làng mang về chòi đập, sẩy, đảo khô và giã làm gạo, chuẩn bị lễ cúng lúa mới.

Nhà nào tổ chức cúng cũng phải mời cả làng cùng dự, lấy may cho năm sau. Do đó, lần lượt các hộ thay phiên tổ chức nghi lễ này. Chủ và khách ngồi quây quần bên bếp lửa hồng, ánh sáng soi rõ từng khuôn mặt háo hức chờ ngày lúa đưa vào kho. Gia đình nào khá giả thì thịt một con lợn, một con gà cồ và một con gà mái cúng Yàng, dẫn đường cho lúa.

Khi lúa đã chín đều người Chăm cúng Yàng đất, hồn lúa để tiến hành thu hoạch (cúng thu hoạch). Lễ cúng có một ché rượu cần, chai rượu trắng. Họ mời buôn làng, chủ yếu là bà con, anh em trong dòng tộc đến tham dự. Người Chăm ở Phú Yên không cho phép ngũ cốc bị thấm nước, rơi đổ khi qua sông, suối. Họ cho những điều này là dấu hiệu mất mùa, phải giết gà, heo, dâng  rượu cúng Yàng xin tha tội.

Lúa gặt về được bó lại rồi đem cất vào chòi ngoài ruộng. Khoảng hai tháng sau, gia chủ bắt một con gà làm thịt cúng mời hồn lúa từ ruộng về kho (cúng lúa vào kho). Nếu đường vào làng qua sông, suối  thì phải dùng gà luộc chín hoặc trứng cúng, rồi giăng sợi chỉ trắng làm đường dẫn hồn lúa đi.

Đến tháng Giêng, Hai, sau khi đập lúa xong, người Chăm lại thịt một con lợn cúng Yàng để mở cửa kho mang đi xay gạo. Lễ vật là một con gà, chén rượu.

                                                                                                                                                         
                                                                                                                                          Sưu tầm: sm0oths3a